-
1 declino
dē-clīno, āvī, ātum, āre1) отклонять, отводить (ictum L; suspicionem Pt); уводить в сторону (agmen aliquo d. L)d. se extra viam Pl (d. de viā C) — свернуть с путиse d. recta regione viae Lcr — отклониться от отвесного направления ( об атомах)d. impetum C — отразить нападениеd. lumina ex aliquo O — отвести взоры (оторваться) от кого-л.2) смежить, закрыть (d. lumina dulci somno V)3) сдвинуть, пошатнуть, поколебатьneque spe neque metu declinatus animus Q — дух, которого не поколебали ни надежды, ни страх4) избегать, обходить (periculum Just; a malis C; ea, quae nocitura videantur C)d. a proposito C — отвлечься от темы6) обращаться ( ad discendum jus Q); ощущать влечение, тяготеть (d. in aliquam H)7) уклониться, сбиться ( a recto itinere Q)8) грам. изменять форму (склонять, спрягать и пр.)10) принять другой оборот (d. in pejus Q); ослабеть, утихнуть ( declinante morbo PM)11) относить на счёт (чего-л.), приписывать (d. adversa in inscitiam alicujus T)secunda in casum d. Sl — приписывать успехи случайности -
2 declino
dē-clīno, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [CLINO = klinô], orig. to bend from the straight path; to turn aside or away (freq. and class.).I.Lit.a.Act.:b.ego modo declinavi paullum me extra viam,
Plaut. Aul. 4, 8, 11; cf.:sese rectā regione viai,
Lucr. 2, 250; and: se a terris omnia numina, Poët. ap. Suet. Aug. 70:lumina, Catull. 64, 91: agmen,
Liv. 1, 28; 36, 23:nares in alteram partem,
Cels. 8, 5.— Poet. of the eyes, to bend down, i. e. to lower, close them in sleep: nec dulci declinat lumina somno, * Verg. A. 4, 185.—Neutr.:II.paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem,
Cic. Fin. 5, 2, 5; id. Att. 14, 17, 2; Liv. 38, 20, 8.—So of the oblique motion of atoms (corresp. with oblique ferri): si omnes atomi declinabunt, nullae umquam cohaerescent;sive aliae declinabunt, aliae suo nutu recte ferentur, etc.,
Cic. Fin. 1, 6, 19 sq.; cf. id. Fat. 9, 18 (preceded by cur Epicurus atomos de via deducat):quae nova causa in natura est, qua declinet atomus? 20, 46 (the reading quae declinet atomum is wrong),
id. N. D. 1, 25.—Trop.A.In gen.a.Act., to turn aside: neque (mulierem) declinatam quicquam ab aliarum ingenio ullam reperias, who has departed, deviated, * Ter. Hec. 2, 1, 3; cf.:b.quaedam verborum flgurae paulum figuris sententiarum declinantur,
Quint. 9, 3, 88; id. 10, 3, 33:neque spe, neque metu declinatus animus,
id. 12, 1, 16:Cato literas Graecas aetate jam declinata didicit,
in the decline of life, id. 12, 11, 23. —Neutr., to turn aside, deviate, turn away:B.de via,
Cic. Lael. 17; cf.:de statu suo,
id. Clu. 38, 106:a religione officii,
id. Verr. 2, 3, 1:a malis (opp. appetere bona),
id. Tusc. 4, 6, 13:a parvis delictis diligentius,
id. Off. 1, 40 fin.:aliquantulum a proposito,
id. Or. 40, 138:a recto itinere (oratio),
Quint. 4, 3, 14 al.:gemma paulum declinans a topazio in aurum,
passing, Plin. 37, 8, 34, § 113:ut eo revocetur unde huc declinavit oratio,
digressed, Cic. de Or. 2, 38; cf. id. Leg. 1, 21 fin.:quantum in Italiam declinaverat belli,
Liv. 28, 1:in asperam Pholoen,
Hor. Od. 1, 33, 7:in pejus,
Quint. 10, 2, 16:ad discendum jus,
Quint. 12, 3, 9; cf. id. 7, 2, 30.— Absol.:declinasse me paululum et praesentes fluctus fugisse,
Cic. Sest. 34:paulatim amor,
decreases, Ov. M. 9, 460:dies coeperat declinare,
Vulg. Luc. 9, 12. —In partic. grammat. t. t., to vary, inflect a part of speech.1.In the older grammarians, of every kind of inflection (declension, conjugation, comparison, derivation, etc.), Varr. L. L. 8, § 2 sq.; 10, § 11 sq.; cf. also Quint. 1, 4, 22; 1, 5, 63 al. —2.In the later grammarians, to decline, in the strict sense, Charis, p. 8 sq. et al. —C.Transf., with an object denoting that from which one turns aside; to avoid, to shun (classical, most freq. in Cic.);nec satis recte (oratio) declinat impetum, nisi etiam in cedendo quid deceat intellegit,
Cic. Or. 68, 228; cf., corresp. with vitare,
id. Att. 8, 11, D. fin.; and:ictum,
Liv. 42, 63, 4:urbem,
Cic. Planc. 41:laqueos judicii,
id. Mil. 15, 40:appetuntur quae secundum naturam sunt, declinantur contraria,
id. N. D. 3, 13, 33:vitia,
id. Off. 1, 6, 19:ea quae nocitura videantur,
id. ib. 1, 4; cf. Tac. A. 13, 4:invidiam,
id. H. 4, 41 fin.; Suet. Caes. 4:impudicitiam uxoris,
Tac. A. 6, 51:oppida ut busta,
Amm. 16, 2, 12.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Русский